Thuốc lá điện tử là một sản phẩm thuốc lá được sử dụng để thay thế cho thuốc lá thông thường. Nó hoạt động bằng cách sử dụng một pin và một bộ điều khiển để làm nóng một dung dịch chứa nicotine, các hợp chất hương vị và các chất phụ gia khác, tạo ra một hơi thở có chứa nicotine để hít vào phổi.
Nguồn gốc của thuốc lá điện tử: Herbert A. Gilbert là người đầu tiên đưa ra ý tưởng về thuốc lá điện tử vào năm 1963. (Herbert A. Gilbert là một người Mỹ đã đăng ký bằng sáng chế cho “một chiếc thuốc lá không có khói và không có thuốc lá” vào năm 1963. Thiết bị này sản xuất hơi có hương vị mà không có nicotine 1. Tuy nhiên, sản phẩm của ông không được sản xuất và chỉ dừng lại ở việc đăng ký bằng sáng chế). Đến năm 2003 dược sĩ Đông y người Trung Quốc Hàn Lực (韓力) là người phát triển thuốc lá điện tử với hình dáng hiện đại ngày nay. Ban đầu, nó được phát triển để giúp người hút thuốc bỏ hút thuốc thông thường, nhưng nó đã nhanh chóng trở thành một sản phẩm được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tính đến năm 2021, đã có khoảng 1,3 tỷ người sử dụng thuốc lá trên toàn thế giới, trong đó có khoảng 55 triệu người sử dụng thuốc lá điện tử.
Một số nước đang có tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử cao bao gồm Mỹ, Vương quốc Anh, Nhật Bản, Canada, Úc và một số nước châu Âu. Tại Mỹ, tính đến năm 2021, có khoảng 10,8 triệu người sử dụng thuốc lá điện tử, tương đương với 3,7% dân số. Tại Vương quốc Anh, khoảng 7,1% dân số đã sử dụng thuốc lá điện tử trong năm 2021.
Ở Việt Nam, việc sử dụng thuốc lá điện tử đang có xu hướng tăng lên đáng kể trong những năm gần đây. Theo Bộ Y tế Việt Nam, tính đến năm 2021, đã có khoảng 15,4 triệu người Việt sử dụng thuốc lá điện tử, tăng 18 lần so với năm 2015 (từ 0,2% lên 3,6%). Trong đó, nam giới tăng 14 lần, nữ giới tăng 10 lần. Theo một nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2019, khoảng 2,6% thanh niên và thiếu niên trong độ tuổi từ 13-17 đang sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng tại Việt Nam. Hiện nay, các sản phẩm thuốc lá điện tử vẫn chưa bị cấm tại Việt Nam, tuy nhiên, các hoạt động mua bán, trao đổi các sản phẩm thuốc lá điện tử nói riêng và các sản phẩm thuốc lá khác nói chung đều phải tuân thủ các quy định của pháp luật.
Tác dụng của thuốc lá điện tử là giúp người dùng thỏa mãn nhu cầu nicotine mà không cần hút thuốc lá thông thường, giảm thiểu các tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe, bao gồm việc giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi, các bệnh về tim mạch và các vấn đề về hô hấp.
Tuy nhiên, thuốc lá điện tử vẫn có những tác hại đối với sức khỏe. Các chất hóa học trong thuốc lá điện tử có thể gây ra các vấn đề về hô hấp, như viêm phổi hoặc viêm niêm mạc họng. Ngoài ra, nicotine cũng có thể gây ra các vấn đề về tim mạch và khó thở.
Nhiều quốc gia đã áp đặt các quy định nghiêm ngặt hoặc cấm sử dụng thuốc lá điện tử, trong khi đó, một số nước khác cho phép sử dụng thuốc lá điện tử với một số điều kiện và hạn chế nhất định. Vì vậy, những người sử dụng thuốc lá điện tử nên tuân thủ các quy định của pháp luật về mua bán và sử dụng sản phẩm này. Ngoài ra, họ cũng nên hiểu rõ về các tác hại của thuốc lá điện tử và cân nhắc kỹ trước khi quyết định sử dụng sản phẩm này.
Đối với chính quyền, cần có chính sách quản lý chặt chẽ để kiểm soát việc sản xuất, kinh doanh và sử dụng thuốc lá điện tử, đồng thời tăng cường giáo dục và tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá điện tử đối với sức khỏe.
Ngoài ra, cần có nghiên cứu và đánh giá về tác hại của thuốc lá điện tử để có những thông tin chính xác và cụ thể hơn giúp quản lý sản phẩm này. Điều này cũng giúp cho các quyết định của chính phủ và các tổ chức liên quan về quản lý thuốc lá điện tử được đưa ra một cách khoa học và chính xác nhất.
