• 024.3511.2850
  • toasoan@vanhoavaphattrien.vn
  • Tìm kiếm
  • TS. Phạm Việt Long,
  • Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh
  • Đại tướng Võ Nguyên Giáp Đại tướng Võ Nguyên Giáp sống mãi trong lòng nhân dân!
  • GS. AHLĐ Vũ Khiêu, một tấm gương lao động không ngừng nghỉ
  • GS. Đào Duy Anh từ chí sĩ cách mạng yêu nước đến học giả lỗi lạc
Thứ 6, ngày 16 tháng 8, 2019, 8:36:21 Chiều
  • Thời cuộc
  • Văn hóa - Xã hội
    • Văn hóa đương đại
    • Văn hóa cổ truyền
    • Di sản
    • Tác phẩm – tác giả
    • Xã hội
    • Người nổi tiếng
  • Phát triển
    • Dân trí
    • Đời sống và phát triển
    • Khoa học – Công nghệ - Môi trường
    • Vui cười
    • Ẩm thực
  • Diễn đàn
    • Mạn đàm
    • Sự kiện
  • Nghiên cứu
    • Bài viết
    • Công trình
  • Nông nghiệp mới
    • Nông nghiệp và môi trường
    • Nông nghiệp sáng tạo
    • Nông nghiệp công nghệ cao
  • Video
  • Video ẢNh Infographic eMagazine

Đạo Mẫu là nét văn hóa đặc sắc của người Việt thể hiện vị trí, vai trò cao quý của người phụ nữ, người mẹ (Mẫu) qua mọi thời đại đều được trân trọng.

1-y-phuc-nu-cham-pa-1675592234.JPGY phục của tín đồ xác lính vị thần nữ Chăm
 

 

Trong sách Ô Châu Cận Lục (Dương Văn An - 1555) viết tín ngưỡng thờ Mẫu ở vùng Thuận Hóa - Phú Xuân là thờ “Tứ phủ”, khác với miền Bắc thờ “Tam phủ”. Ông miêu tả một buổi sinh hoạt cúng tế có chầu văn tại đoạn sông Kim Trà (tức điện Huệ Nam bên sông Hương) ngày nay. Trong sách “Thượng kinh ký sự”, Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (1720 – 1791) cũng tường thuật lại một buổi lên đồng tại Kim Khê (Vinh, Nghệ An) vào năm Tân Sửu 1781. Sơ khởi, đạo Mẫu Thuân - Phú - Huế xuất phát từ hội “Sơn Nam” của những người từ Nam Định vào Huế thời tiền Nguyễn. Năm 1955, Hội Sơn Nam xin đổi tên thành “Hội Thiên Tiên Thánh Giáo Trung Việt”. “Thiên” là huyện Thiên Bản (nay là huyện Vụ Bản, Nam Định); “Tiên” là làng Tiên Hương tức thôn Vân Cát, làng An Thái, xã Kim Thái, Vụ Bản, tỉnh Nam Định (nơi giáng trần lần thứ hai của Liễu Hạnh công chúa). Hiện nay tại 252 đường Chi Lăng TP. Huế có chánh điện của Đạo Mẫu hội Sơn Nam.

2-y-phuc-cua-vi-than-dan-toc-1675592298.JPGY phục của tín đồ xác lính vị thần người Chăm
 

 

Vùng Thuận Hóa - Phú Xuân thờ Thiên y A Na nữ thần người Chăm là một sự kiện chưa bao giờ có trong trong lịch sử. Năm 1915, tập san BAVH (Đô Thành Hiếu Cổ) đăng bài của H. Délétie tường thuật về cảnh tượng cúng bái trong điện Huệ Nam (còn gọi là điện Ngọc Trản) có tiêu đề: La fête du Ruoc-sac de la Déesse Thiên-Y-A-Na au temple Huê-Nam (Lễ rước sắc của nữ thần Thiên Y A Na ở điện Huệ Nam). Núi Ngọc Trản theo truyền thuyết là nơi Thánh mẫu Thiên y A Na giáng trần; cách cầu Tuần hiện nay khoảng 300m thuộc địa phận làng Hải Cát (Hương Trà, Thừa Thiên - Huế). Năm Nhâm Tuất 1802, vua Gia Long sắc phong (hiện thờ ở điện Huệ Nam) ban cho Mẫu danh hiệu “Thiên Y A Na Diễn Ngọc Phi”. Sự kiên lịch sử này khẳng định “Thượng thiên Thánh Mẫu” trong Tứ phủ không phải là Thánh Mẫu Liễu Hạnh mà là vị Thánh Mẫu “người Chăm” – Thiên Y A Na. Vua Ðồng Khánh còn đưa cuộc lễ tháng 3 và tháng 7 âm lịch hàng năm tại đây lên hàng quốc lễ.

3-y-phuc-nam-mang-hoa-1675592336.JPGY phục của nam tín đồ mạng hoả
 

 

Nói lên sự linh thiêng của Thánh Mẫu Thiên Y A Na trong dân gian lưu truyền một giai thoại về Ngọc Trản Sơn Từ kể rằng vua Minh Mạng một lần lên đây đã đánh rơi chén ngọc xuống sông Hương tưởng không cách gì lấy lại được; bỗng dưới sông một con rùa lớn bằng chiếc chiếu nổi lên miệng ngậm chén ngọc trả lại cho nhà vua. Vào tháng Ba và tháng Bảy âm lịch, lễ hội điện Huệ Nam tổ chức trong 3 ngày với nhiều nghi lễ hoành tráng. Những “xác lính” của Mẫu (đồng cô, bóng cậu) thuộc mọi tầng lớp trong xã hội, khắp cả nước về đây.

 

4-y-phuc-nu-mang-thuy-1675592383.JPGY phục của nữ tín đồ mạng thuỷ
 

 

Không gian “hầu đồng” Huế có đến 12 giá hầu; tái hiện lại hình tượng các vị thánh từ “tứ phủ” xuống trần gian cứu nhân độ thế. Một đặc điểm hiếm có ở đạo Mẫu là tất cả các những ai mang “xác lính” đến đây đều bình đẳng. Từ ngôi sao giải trí hạng A, vị giáo sư tiến sĩ đến anh nông dân, chị tiểu thương đều bình đẳng, ai đến trước ngồi trước; không tổ chức thứ bậc; không phân biệt giàu nghèo. Bên ngoài dân gian ở Huế làng xã nào cũng có điện, đền, am do tư nhân tự xây dựng bằng tiền bạc cá nhân; Một số gia đình vừa thờ Thánh mẫu Thiên Y Ana, còn thờ Vân Hương thánh mẫu Liễu Hạnh; do tổ tiên họ từ Nam Địng vào. Tín ngưỡng thờ Mẫu vùng Thuận Hóa- Phú Xuân có sự giao thoa giữa hai nền văn hóa Việt và Chăm; những điệu múa hát, y phục đan xen, tương đồng về yếu tố âm nhạc, vũ đạo và trang phục.

5-y-phuc-nu-mang-hoa-1675592481.JPGY phục của nữ tín đồ mạng hoả
 
6-le-hau-dong-tai-hue-1675592533.jpgLễ hầu đồng Điện Huệ Nam được phủ sóng Internet sang Âu Mỹ 
 

Vũ Hảo

Đối tác

TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ VĂN HÓA VÀ PHÁT TRIỂN

Tổng biên tập: TS. Phạm Việt Long

Phó Tổng Biên tập (thường trực): Nhà báo Vũ Xuân Bân

Phó Tổng Biên tập: PGS. TS Phạm Hùng Việt

Thư ký Tòa soạn: Nhà báo Nguyễn Danh Hòa

Trưởng Ban Chuyên đề: Ths. Vương Xuân Nguyên

Giấy phép hoạt động báo chí số: 247/GP- BTTTT ngày 07/5/2021 của Bộ TT&TT

Địa chỉ: Số 9 ngõ 26, phố Hoàng Cầu, Đống Đa, Hà Nội

Điện thoại: 024.3511.2850 - Hotline: 0846 460 404. Email: tcvanhoaphattrien@gmail.com

Website: https://vanhoavaphattrien.vn/

Cơ quan Đại điện tại miền Trung - Tây Nguyên

Trưởng CQĐD: Nhà báo Trần Văn Thiện | Điện thoại: 0938.256.768 | Số 40A, Tạ Quang Bửu, Thuận Thành, TP.Huế, Thừa Thiên - Huế.

Cơ quan Đại diện tại khu vực Bắc Miền Trung 

Trưởng CQĐD: Nhà báo Nguyễn Danh Hòa | Điện thoại: 0904.894.444 | Email: toasoan@phuongnamplus.vn | Số 146, Hồng Bàng, TP.Vinh, Nghệ An.

Văn phòng Đại diện Tây Bắc

Trưởng VPĐD: Nhà báo Nguyễn Thị Minh Long | Điện thoại: 0906.199.909 | Thôn Đồng Gội, xã Hoà Sơn, huyện Lương Sơn, tỉnh Hoà Bình.

Văn phòng Đại diện các tỉnh Trung du và miền núi phía Bắc - Văn phòng Đại diện tại tỉnh Vĩnh Phúc 

Trưởng VPĐD: Nhà báo Nguyễn Tiến Dũng | Điện thoại: 0915.323.789 | Email: toasoanvanhoaphattrien@gmail.com | Số 1, Lê Lợi, Tích Sơn, TP.Vĩnh Yên,  Vĩnh Phúc.

THEO DÕI

THÔNG TIN TÒA SOẠN - LIÊN HỆ QUẢNG CÁO

Đăng ký / Đăng nhập
Quên mật khẩu?
Chưa có tài khoản? Đăng ký