Theo nghi thức cổ truyền đúng 5h sáng ngày 17/3/2023 tức ngày 26-2 âm lịch, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức lễ tế đàn Xã Tắc ở phường Thuận Hòa, TP Huế.
Khung cảnh chuẩn bị lễ Tế đàn Xã Tắc được hoàn thành trước tối ngày 16-3-2023Ý nghĩa trọng thể của lễ tế đàn Xã Tắc được triều Nguyễn xếp vào hàng đại tự nhằm cầu quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Bàn thờ đặt giữa sân đàn Xã Tắc với ba bàn thượng, trung, hạ đầy đủ hoa quả, hương trầm. Theo sử sách, đàn Xã Tắc nằm ở phường Thuận Hòa, được xây vào tháng 4-1806 dưới thời vua Gia Long, lúc xây đàn, triều đình nhà Nguyễn huy động tất cả dinh trấn khắp cả nước cống nạp đất sạch để đắp đàn.
Tất cả 2 đàn thượng và hạ đã được sắp xếp và trang hoàng chu đáoĐặc biệt lễ tế đàn Xã Tắc năm Quý Mão 2023 do ông Nguyễn Văn Phương, Chủ tịch tỉnh Thừa Thiên Huế chủ trì lễ tế. Tất cả các nghi thức được thực hiện nghiêm chỉnh như quán tẩy (rửa tay tẩy trần), lễ thượng hương (dâng hương), lễ nghinh trần (rước thần đến dự), lễ hiến tước (dâng rượu). Đây là lần đầu tiên Chủ tịch tỉnh Thừa Thiên Huế chủ trì lễ tế đàn Xã Tắc sau khi lễ này được phục dựng lần đầu vào năm 2008.
Quan trọng bậc nhất là bàn lễ vật tam sanh trước khi hành lễ. Lễ tế Đàn Xã Tắc diễn ra trong hơn một giờ đồng hồ với đầy đủ các nghi lễ trang nghiêm thành kính như Lễ Điện Ngọc bạch (dâng ngọc trắng), Lễ Truyền chúc (đọc chúc văn), Lễ Phú tộ (hưởng lộc), Lễ Triệt soạn (hạ cỗ), Lễ Tống thần (đưa tiễn thần) và Lễ Tư chúc bạch soạn (đốt chúc văn, ngọc lụa, bài vị). Lễ tế kết thúc, vàng mã, chúc văn được nhân viên Trung tâm bảo tồn đốt trong lư đồng. Người dân thành phố Huế lần lượt lên đàn Xã Tắc dâng hương. Năm nay, gần 1.000 hộ dân sống xung quanh sẽ được di dời để Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế trùng tu đàn theo kiến trúc ban đầu của triều Nguyễn.
Thành phần cán bộ tham dự lễ tế đều mặc trang phục cổ truyền.Người dân ở đây cho biết: sống gần đàn Xã Tắc nên năm nào thức khuya để tới dự lễ và dâng hương. Sắp tới, các hộ dân sẽ di dời đến nơi ở mới nên đây có thể là lần cuối tham gia Lễ tế đàn. Đàn Xã Tắc là một công trình thuộc quần thể Di tích cố đô Huế, đây là nơi tế thần đất và thần lúa của triều Nguyễn, hiện nay thuộc phường Thuận Hoà, thành phố Huế.
Đội Nhã nhạc cung đình phục vụ trong thời gian diễn ra buổi lễ tế.Chức năng của đàn Xã Tắc là nơi vua tế thần đất và thần ngũ cốc mỗi năm một lần, cầu quốc thái dân an. Đàn Xã Tắc được đắp lộ thiên, gồm hai tầng, hình vuông nhìn về phía bắc. Tầng trên cao 1.60m, cạnh dài 28m, mặt nền tô 5 màu theo nguyên tắc ngũ hành: giữa màu vàng, phía đông màu xanh, phía tây màu trắng, phía nam màu đỏ, phía bắc màu đen. Tầng dưới cao 1.20m, cạnh dài 70m, mặt nền lát gạch. Theo quy định của triều Nguyễn vào 4 năm Tý, Ngọ, Mão, Dậu, nhà vua đích thân làm lễ tế Đàn Xã Tắc, những năm khác giao cho các quan đại thần thay nhau thực hiện.
